Didactiek

Didactische werkvormen


De didactische werkvormen zijn de manieren voor het organiseren van leerprocessen.

Concrete acties van een instructieverantwoordelijke om leeractiviteiten bij lerende uit te lokken (bijv. vragen stellen, doceren, een demonstratie geven, een discussie opzetten, een groepsopdracht geven, rollen toewijzen, een probleem voorleggen, etc.).
Afhankelijk van een visie op leren en instructie zal een instructieverantwoordelijke andere typische didactische werkvormen selecteren en implementeren.

Bron: Onderwijskunde als ontwerpwetenschap – van leren naar instructie, Martin Valcke

Welke didactische werkvormen zijn er?

Didactische werkvormen zijn in te delen in verschillende groepen, zoals:

  • Instructievormen
  • Interactievormen
  • Discussievormen
  • Opdrachtvormen
  • Samenwerkingsvormen
  • Schrijfopdrachten
  • Spelvormen

Voorbeelden van didactische werkvormen zijn: de vertelling, een interview, rollenspel of een brainstorm.
De didactische werkvorm moet aansluiten bij het lesonderwerp en rekening houden met de verschillen tussen de leerlingen.
Bij het kiezen voor een didactische werkvorm is het van belang om te letten op de beginsituatie, de groeperingsvorm en de leeractiviteit.
En bij het kiezen voor een didactische werkvorm is het belangrijk dat de leerkracht zich afvraagt welke vorm in deze situatie het meest geschikt is.
Een rijke leeromgeving waarin de leerlingen actief leren vraagt om andere werkvormen dan een les met geleide interacties.
Het is de kunst om de juiste werkvorm bij de juiste lesstof te kiezen. Dat maakt lessen boeiend en effectief.

Bron: Didactische werkvormen, Arja Kerpel

De verschillende werkvormen nog verder onderverdeeld

Roger Standaert en Frimin Troch beschrijven in hun boek Leren en onderwijzen – inleiding tot de algemene didactiek een 22  werkvormen:

  • Aanbiedende werkvormen
      Doceervorm
      Demonstratie
      Vertellen
  • Gespreksvormen
      Onderwijsleergesprek
      Klasgesprek
      Leergesprek
      Groepsdiscussie
  • Samenwerkingsvormen
      Groepswerk
      Varianten van groepswerk
      Simulatie en rollenspel
  • Individualiserende werkvormen
      (Begeleid) zelfstandig leren
      Labopracticum
      Zelfstudiepakket
      Contractwerk
  • Strategieën
      Beheersingsleren (mastery learning)
      Excursie
      Huiswerk
      Praktijkleren
      Probleemgestuurd leren
      Gevalsmethode (casestudy)
      Flipped classroom
      Co-teaching

Bol.com AlgemeenBol.com Algemeen