Schoolleider
Een schoolleider van een basisschool is verantwoordelijk voor het leiden van de school, het opstellen en uitvoeren van beleid, verantwoording afleggen aan de bestuurder, de dagelijkse bedrijfsvoering beheren, het creëren van een veilig leerklimaat, het motiveren en ondersteunen van leraren en het bevorderen van een klimaat waarin leerlingen zich kunnen ontwikkelen.
Waar moet een schoolleider allemaal aan voldoen, denken en doen?
Visiegericht werken
Een heldere en waarden gerichte visie op onderwijs en opvoeding maakt dat de schoolleider en het team komen tot concrete leer- en ontwikkelingsdoelen voor leerlingen, leraren en (onderwijs-) ondersteunend personeel.
De volgende samenhangende activiteiten zijn daarbij van belang:
- het ontwikkelen van een gedeelde visie op onderwijs en opvoeding;
- het duidelijk en overtuigend communiceren van deze gedeelde visie;
- het creëren van gedeelde doelen;
- het bevorderen van de acceptatie van groepsdoelen;
- het anticiperen op noodzakelijke veranderingen;
- het stimuleren van vernieuwing en innovatie, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering.
Ontwikkelen van mensen
Leiderschapspraktijk gaat over het beïnvloeden van de opvattingen, de houding en het handelen van leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel.
Een schoolleider die leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel stimuleert te leren en zich te ontwikkelen en bevordert de kwaliteit van leraren.
Om sturing te kunnen geven aan het ontwikkelen van mensen, is het volgende geheel van samenhangende activiteiten van belang:
- het hebben van hoge prestatieverwachtingen van leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel;
- het bevorderen dat leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel reflecteren op hun opvattingen, houding en handelen;
- het geven van individuele steun en aandacht;
- zorgzaam zijn, tijd nemen en er zijn voor leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel;
- het bieden van mogelijkheden en het geven van ondersteuning aan leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel om te blijven leren en zich te ontwikkelen;
- het optreden als een rolmodel voor leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel.
Ontwikkelen van de organisatie
Dit doet de schoolleider door het ontwikkelen en uitvoeren van integraal beleid gericht op het in samenhang afstemmen van doelen, middelen en tijdpad.
De schoolleider dient daarbij ervoor zorg te dragen dat het schoolbeleid afgestemd is met het strategisch beleid van het bestuur.
De schoolleider kan sturing kan geven aan het ontwikkelen van de organisatie met behulp van de volgende samenhangende activiteiten:
- het voeren van integraal beleid en afstemmen van middelen (financiën, personeel, huisvesting) om de doelen van de organisatie binnen een gestelde tijd te realiseren;
- het zorgen voor een goede afstemming tussen het schoolbeleid en het strategisch beleid van het bestuur;
- het versterken van de samenwerking en de relatie met het bestuur als werkgever;
- het stimuleren van professionele samenwerking , kennisdeling en gedeelde besluitvorming;
- het versterken van de professionele cultuur en onderling vertrouwen in het team;
- het herontwerpen, veranderen en innoveren 5 van de organisatie;
- het adequaat en veerkrachtig omgaan met crisissituaties en ongeplande veranderingen (b.v. corona).
Leidinggeven aan de kwaliteit van het onderwijs
Dit houdt in dat de school voldoet aan de basiskwaliteit, eigen ambities formuleert en er sprake is van een goed functionerend stelsel van kwaliteitszorg.
Daarnaast dient de schoolleider ervoor te zorgen dat er een veilig en ondersteunend pedagogisch klimaat is in de school.
Om goed leiding te geven aan de onderwijskwaliteit, zijn de volgende samenhangende activiteiten dan ook van belang:
- het systematisch en planmatig evalueren van de basiskwaliteit;
- het ontwikkelen van ambities en eigen kwaliteiten van onderwijs;
- het bevorderen van een veilig en ondersteunend pedagogisch klimaat;
- het organiseren van een samenhangend curriculum, aanbod en (digitale) leermiddelen;
- het bemensen van het (onderwijs-)programma;
- het ondersteunen van leraren bij het lesgeven;
- het creëren van randvoorwaarden zodat leraren en (onderwijs-)ondersteunend personeel hun werk goed kunnen doen.
Investeren in goede relaties met de omgeving
Dit is belangrijk voor scholen om de optimale ontwikkeling van leerlingen optimaal te kunnen ondersteunen.
Het investeren in goede relaties met de omgeving draagt bovendien positief bij aan het afleggen van meervoudige verantwoording door de schoolleider.
De volgende samenhangende activiteiten zijn daarvoor van belang:
- het investeren in goede, wederkerige relaties met ouders;
- het investeren in de versterking van de wijk als een goede en gezonde leefomgeving voor leerlingen;
- het investeren in duurzame relaties met samenwerkingsverbanden, zorginstellingen en jeugdhulpverlening in het kader van passend onderwijs;
- het onderhouden van professionele relaties met andere scholen voor primair en voortgezet onderwijs;
- het ontwikkelen en onderhouden van productieve relaties met de gemeente en het lokale bedrijfsleven;
- het afstemmen van het beleid van de school op lokaal en landelijk beleid;
- het aangaan van een dialoog met betrokkenen in de omgeving en het afleggen van verantwoording voor het gevoerde beleid van de school.
Opleiding?
Om schoolleider te worden, kun je een opleiding volgen zoals de Master in het Schoolleiderschap of de Master in het Onderwijsmanagement. Deze opleidingen omvatten onderwerpen zoals onderwijsbeleid, leiderschap, financiën, human resources, marketing en strategie.
Bij een basisschool die onder de cao primair onderwijs (po) valt, moet u aan de basiskwalificaties voor schoolleiders voldoen. Zo moet u werken vanuit een visie op onderwijs en opvoeding en zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs goed is. Scholen die niet onder de cao vallen, bepalen zelf waar u als schoolleider aan moet voldoen.
Bovendien moeten schoolleiders meestal een vergunning hebben om als schoolleider in hun land te werken.