Percentielscore

De percentielscore zien we steeds meer bij toetsuitslagen van bijvoorbeeld de CITO.
De percentielscore is een bij een toetsscore behorend getal, dat aangeeft, hoeveel procent van de leerlingen de genoemde toetsscore, of een lagere heeft behaald.
Percentielen worden vaak onterecht vergeleken met procenten. Hoewel ze veel gemeen hebben, zijn de termen niet helemaal uitwisselbaar.
De scores werken volgens de normaalverdeling, waardoor er aan de hand van deze scores gemakkelijk gezegd kan worden of dit een goede of slechte score is.

Het percentiel geeft aan welk percentage leerlingen landelijk gezien hetzelfde of een lager aantal vragen goed heeft beantwoord op het betreffende onderdeel. Bijvoorbeeld: een leerling met een percentielscore van 42 op taal heeft dit onderdeel minstens even goed gemaakt als 42 procent van alle leerlingen in Nederland. En minder goed dan 58 procent van alle leerlingen.

Percentielformule

Percentielen voor de waarden in een bepaalde dataset kunnen worden berekend met behulp van de formule:

n = (P/100) x N

Waarbij N = aantal waarden in de dataset, P = percentiel, en n = ordinale rangorde van een bepaalde waarde (met de waarden in de dataset gesorteerd van klein naar groot).
Neem bijvoorbeeld een klas van 20 leerlingen die de volgende scores behaalden op hun meest recente toets: 75, 77, 78, 78, 80, 81, 81, 82, 83, 84, 84, 84, 85, 87, 87, 88, 88, 88, 89, 90.
Deze scores kunnen worden weergegeven als een dataset met 20 waarden: {75, 77, 78, 78, 80, 81, 81, 82, 83, 84, 84, 84, 85, 87, 87, 88, 88, 88, 89, 90}.

We kunnen de score vinden die het 20e percentiel markeert door bekende waarden in de formule in te vullen en op te lossen voor n :

n = (20/100) x 20

n = 4

De vierde waarde in de dataset is de score 78. Dit betekent dat 78 het 20e percentiel markeert; van de leerlingen in de klas behaalde 20 procent een score van 78 of lager.

Naamgeving van de percentielscores

In onderstaande tabel kun je de naamgeving van de scores aflezen. Wanneer is het nog gemiddeld? Wanneer zit je boven of onder het gemiddelde?

Omdat de percentielscores normaal verdeeld zijn, zijn ze gemakkelijk te vergelijken met andere scores zoals met C-scores.