Basisbehoeften
Basisbehoeften zijn factoren die personen nodig hebben om gelukkig te kunnen leven.
Er is een model van zestien behoeften ontwikkeld door Steven Reiss:
- Macht, behoefte om invloed te hebben;
- Nieuwsgierigheid, behoefte aan kennis;
- Onafhankelijkheid, behoefte om zelfstandig te zijn;
- Status, behoefte aan sociale erkenning en aandacht;
- Sociaal contact, behoefte aan gezelschap en spelen;
- Wraak, behoefte om quitte te spelen, maar ook om te strijden en te winnen;
- Eer, behoefte om te gehoorzamen aan traditionele normen en waarden;
- Idealisme, behoefte om de samenleving te verbeteren en om rechtvaardig te zijn;
- Lichaamsbeweging, behoefte om de spieren te trainen;
- Liefde en romantiek, behoefte aan seks en liefde;
- Gezin, behoefte om kinderen groot te brengen;
- Orde, behoefte om te organiseren en rituelen uit te voeren;
- Eten, behoefte om voedsel tot zich te nemen (dorst is volgens Reiss geen basisbehoefte);
- Acceptatie, behoefte aan bevestiging;
- Kalmte, behoefte om onrust en angst te vermijden;
- Sparen, behoefte om te verzamelen en zuinig te zijn
Basisbehoeften van leerlingen
Naast algemene onderwijsbehoeften die zich kunnen vertalen naar didactische aanpassingen, zijn er ook psychologische basisbehoeften.
Dit zijn de behoefte aan competentie, autonomie en relatie. Voor leerlingen is het belangrijk dat er ook aandacht is voor deze behoeften.
Leerlingen merken dat ze dingen weten en kunnen. Ze ontwikkelen zich naar vermogen en krijgen daarvoor waardering van anderen (leerkracht en medeleerlingen).
Leren wordt betekenisvoller als kinderen invloed hebben op wat en hoe ze leren.
Bij leerlingen kun je de basisbehoeften onderverdelen in vier gedeeltes:
Competentiebehoefte
Wanneer aan de competentiebehoefte wordt voldaan, ervaren leerlingen…
- dat ze interessante en nieuwe vaardigheden kunnen leren
- dat ze dingen die ze doen met succes tot een goed einde brengen
- dat ze in hun leven veel kansen hebben om te laten zien wat ze kunnen
- dat ze met inzet en onbelemmerd nieuwe taken aangaan
Autonomiebehoefte
Wanneer aan de autonomiebehoefte wordt voldaan, ervaren kinderen…
- zich vrij om zelf (mede) te bepalen hoe ze iets aanpakken
- zich vrij om hun ideeën te uiten
- dat er rekening wordt gehouden met hun gevoelens
- dat ze regelmatig eigen keuzes mogen maken
Relatiebehoefte
Wanneer aan de relatiebehoefte wordt voldaan, ervaren kinderen…
- contact met mensen in hun omgeving
- dat ze begrepen worden door anderen
- dat ze gewaardeerd worden om wie ze zijn
- dat hun inbreng op prijs wordt gesteld en wordt verwacht