Angststoornis

De term angststoornis is een cluster van psychische stoornissen die worden gekenmerkt door aanzienlijke en onbeheersbare gevoelens van angst.
Door de angststoornis kan iemands sociale, beroepsmatige en persoonlijke functie aanzienlijk wordt aangetast.
De angst kan fysieke en cognitieve symptomen veroorzaken.
Denk hierbij aan rusteloosheid, prikkelbaarheid, gemakkelijke vermoeidheid, moeite met concentreren, verhoogde hartslag, en pijn op de borst.
Maar ook bijvoorbeeld buikpijn en een verscheidenheid aan andere symptomen die kunnen variëren op basis van het individu.

De angst bij een angststoornis wordt gedefinieerd als een onplezierige emotionele toestand waarvan de oorzaak niet gemakkelijk kan worden geïdentificeerd.
Of als onbeheersbaar of onvermijdelijk wordt ervaren, terwijl de angst een emotionele en fysiologische reactie is op een erkende externe dreiging.
De overkoepelende term angststoornis verwijst naar een aantal specifieke stoornissen die angsten (fobieën) of angstsymptomen omvatten.

Er zijn verschillende soorten angststoornissen. Gegeneraliseerde angststoornis, specifieke fobie, sociale angststoornis, separatieangststoornis, agorafobie, paniekstoornis en selectief mutisme.
De individuele stoornis kan worden gediagnosticeerd met behulp van de specifieke en unieke symptomen, triggerende gebeurtenissen en timing.
Als een persoon wordt gediagnosticeerd met een angststoornis, moet een medische professional de persoon hebben geëvalueerd om ervoor te zorgen dat de angst niet kan worden toegeschreven aan een andere medische ziekte of psychische stoornis.
Het is mogelijk dat een persoon tijdens zijn leven of tegelijkertijd meer dan één angststoornis heeft en angststoornissen worden gekenmerkt door een typisch aanhoudend beloop.
Angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en treffen bijna 30% van de volwassenen op een bepaald moment in hun leven.
Angststoornissen zijn echter behandelbaar en er zijn een aantal effectieve behandelingen beschikbaar. Behandeling helpt de meeste mensen een normaal productief leven te leiden.

Subtypen

Gegeneraliseerde angststoornis

Gegeneraliseerde angststoornis is een veel voorkomende stoornis, gekenmerkt door langdurige angst die niet gericht is op een bepaald object of een bepaalde situatie.
Degenen met een gegeneraliseerde angststoornis ervaren niet-specifieke aanhoudende angst en zorgen, en raken overdreven bezorgd over alledaagse zaken.

Specifieke fobieën

De grootste categorie angststoornissen is die van specifieke fobieën, waaronder alle gevallen vallen waarin angst en angst worden veroorzaakt door een specifieke stimulus of situatie.
Tussen 5% en 12% van de wereldbevolking heeft specifieke fobieën.
Personen met een fobie verwachten doorgaans angstaanjagende gevolgen van het ontmoeten van het object van hun angst, wat van alles kan zijn.
Van een dier tot een locatie tot een lichaamsvloeistof tot een bepaalde situatie. Veel voorkomende fobieën zijn vliegen, bloed, water, snelweg rijden en tunnels.

Paniekstoornis

Bij een paniekstoornis heeft een persoon korte aanvallen van intense angst en angst. Vaak gekenmerkt door beven, beven, verwardheid, duizeligheid, misselijkheid en/of moeite met ademhalen.
Deze paniekaanvallen kunnen enkele uren aanhouden.
Aanvallen kunnen worden veroorzaakt door stress, irrationele gedachten, algemene angst of angst voor het onbekende. Of zelfs door lichaamsbeweging.
Soms is de trigger echter onduidelijk en kunnen de aanvallen zonder waarschuwing plaatsvinden.

Agorafobie

Agorafobie is de specifieke angst om op een plek of in een situatie te zijn waar ontsnappen moeilijk of gênant is of waar hulp niet beschikbaar is.
Agorafobie is sterk verbonden met paniekstoornis en wordt vaak versneld door de angst voor een paniekaanval.
Een veel voorkomende manifestatie is dat je constant in het zicht moet zijn van een deur of andere vluchtroute.
Naast de angsten zelf, wordt de term agorafobie vaak gebruikt om te verwijzen naar vermijdingsgedrag dat individuen vaak ontwikkelen.

Sociale angststoornis

Sociale angststoornis beschrijft een intense angst en vermijding van negatieve publieke controle, publieke verlegenheid, vernedering of sociale interactie.
Deze angst kan specifiek zijn voor bepaalde sociale situaties (zoals spreken in het openbaar) of, meer typisch, wordt ervaren in de meeste (of alle) sociale interacties.

Kinderen worden ook getroffen door een sociale angststoornis. Hoewel de bijbehorende symptomen anders zijn dan die van tieners en volwassenen.
Ze kunnen moeite hebben met het verwerken of ophalen van informatie, slaapgebrek, storend gedrag in de klas en onregelmatige deelname aan de klas.

Post-traumatische stress-stoornis

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) was ooit een angststoornis die het gevolg is van een traumatische ervaring.
Nu verplaatst naar trauma- en stressorgerelateerde stoornissen in DSM-V.
Posttraumatische stress kan het gevolg zijn van een extreme situatie.
Zoals een gevecht, natuurramp, verkrachting, gijzeling, kindermishandeling, pesten of zelfs een ernstig ongeval.
Het kan ook het gevolg zijn van langdurige (chronische) blootstelling aan een ernstige stressfactor. Bijvoorbeeld soldaten die individuele veldslagen doorstaan, maar niet bestand zijn tegen voortdurende gevechten. Veel voorkomende symptomen zijn hypervigilantie, flashbacks, vermijdend gedrag, angst, woede en depressie.

Obsessief-compulsieve stoornis

Is een aandoening waarbij de persoon obsessies heeft (verontrustende, aanhoudende en opdringerige gedachten of beelden) en dwanghandelingen (aandrang om herhaaldelijk specifieke handelingen of rituelen uit te voeren), die niet worden veroorzaakt door drugs of lichamelijke stoornissen, en die leed of sociale disfunctie veroorzaken.
De dwangmatige rituelen zijn persoonlijke regels die worden gevolgd om het gevoel van ongemak te verlichten.

Een persoon met ocs weet dat de symptomen onredelijk zijn en vecht tegen zowel de gedachten als het gedrag.
Hun symptomen kunnen verband houden met externe gebeurtenissen waar ze bang voor zijn zoals het afbranden van hun huis omdat ze vergeten het fornuis uit te zetten.
Of ze maken zich zorgen dat ze zich ongepast zullen gedragen.

Diagnose

De diagnose van angststoornissen wordt gesteld aan de hand van symptomen, triggers en iemands persoonlijke en familiegeschiedenis.
Er zijn geen objectieve biomarkers of laboratoriumtests die angst kunnen diagnosticeren.
Het is belangrijk voor een medische professional om een persoon te evalueren op andere medische en mentale oorzaken voor langdurige angst.
Omdat behandelingen aanzienlijk kunnen variëren.

Behandeling

Behandelingsopties omvatten veranderingen in levensstijl, therapie en medicijnen.
Er is geen duidelijk bewijs of therapie of medicatie het meest effectief is.
De specifieke medicatiebeslissing kan door een arts en patiënt worden genomen met inachtneming van de specifieke omstandigheden en symptomen van de patiënt.
Als tijdens de behandeling met een gekozen medicijn de angst van de persoon niet verbetert, kan een ander medicijn worden aangeboden.
Specifieke behandelingen variëren per subtype van angststoornis, andere medische aandoeningen van een persoon en medicijnen.